Gemeenten lenen doorgaans om investeringen te financieren. Al in de afgelopen jaren hebben we flink geïnvesteerd in de stad en met de voorliggende begroting is de verwachting dat dit de komende jaren doorgaat. Daarmee zal de gevestigde schuld naar verwachting oplopen tot circa 1,62 miljard euro in 2029. Dat is een forse verhoging ten opzichte van de stand per eind 2024 (circa 1,06 miljard euro).
De afgelopen jaren is de aandacht voor schuldposities van en bij overheden, sterk toegenomen. Een goed zicht op de schuldpositie draagt bij aan het besef dat de uit geleende gelden voortvloeiende rentelasten beslag leggen op toekomstige middelen van de gemeente. Hoe hoger de schulden en rentelasten, hoe minder de gemeente aan andere publieke voorzieningen kan besteden.
Tot ongeveer medio 2022 hebben we geprofiteerd van zeer lage tot zelfs negatieve rentes. Daarna zijn de rentes in korte tijd sterk opgelopen, waarna deze stabiliseerden. In het begin van 2024 begonnen de rentes te dalen, dit zet zich in 2025 nog verder door. Dat laatste blijkt ook uit onderstaande grafiek. Daarin is te zien dat er vanaf februari 2025 een verandering in de rentestructuur heeft plaatsgevonden. Was het daarvoor nog zo dat de lange rente lager was dan de korte rente (inverse rentestructuur) veranderde dat naar een normale rentestructuur, namelijk dat de korte rente lager is dan de lange rente. Het effect van de veranderende marktrentes werkt vertraagd door in de gemeentelijke rentelasten. Dit komt doordat we onze externe schuld hebben afgesloten middels langlopende leningen tegen een vaste rente. Het lagere renteniveau heeft echter wel gevolgen bij het aanvullend opnemen van leningen en bij het herfinancieren van aflopende leningen. Daardoor zullen de rentelasten in de komende jaren naar verwachting afnemen.
Door de stijgende schuld verslechteren ook de schuldratio’s. Voor het meerjarige beeld van deze schuldratio's wordt verwezen naar de Paragraaf Weerstandsvermogen en Risicobeheersing.
De ontwikkeling van de externe schuld, rente en enkele schuldratio’s lichten we verder toe in deze paragraaf. Ook gaan we in op de renterisico's en op kredietrisico's met betrekking tot verstrekte en gewaarborgde geldleningen.