Passende ondersteuning en opvang | Risico's

Risico's

Strategische programmarisico’s	Maatregel
Het tijdig kunnen bieden van zorg, ondersteuning en opvang op maat staat onder druk door gebrek aan middelen, personeel en ruimte voor passende woningen en geschikte voorzieningen, in combinatie met een toename van de vraag naar zorg en ondersteuning. De vraag naar zorg is bovendien sterk afhankelijk van ontwikkelingen zoals vergrijzing, afbouw van de GGZ, en de brede en landelijke inzet op langer thuis wonen. Zonder voldoende passende woonplekken, zal de druk op de zorg en de opvang zo erg toenemen, dat we zonder verdere maatregelen niet meer aan onze wettelijke taken op het gebied van de Wmo kunnen voldoen. Er is al sprake van wachtlijsten en daarnaast neemt zorgduur en opvang toe door meer complexe problematiek en door stagnering van uitstroom (en zo ook instroom) door krapte op de woningmarkt. Dit kan leiden tot verergerde problematiek, meer mensen op straat en langer verblijf in (duurdere) niet passende vormen van zorg. Ook de checklist gelijke behandeling EU-burgers zorgt voor een grotere vraag en druk op het stelsel. Een deel van de EU-arbeidsmigranten heeft naar aanleiding hiervan namelijk recht op Wmo ondersteuning, zonder financiële compensatie van het rijk.	In het kader van de Hervormingen Sociaal Domein werken we in alle sporen (sociale en pedagogische basis, basiszorg en aanvullende zorg en ondersteuning) aan de houdbaarheid van het Utrechtse stelsel van zorg en ondersteuning. Hierover wordt de raad periodiek geïnformeerd d.m.v. de raadsbrieven Hervormingen Sociaal Domein. Zie de brief van 15 mei jl. Voor de laatste update. Specifiek v.w.b. het punt van de gelijke behandeling EU-burgers: We blijven voor de checklist gelijke behandeling EU-burgers samen met andere (G4) gemeenten, inzetten op de lobby richting het Rijk voor meer middelen om deze verbreding en verzwaring te financieren.
De landelijke akkoorden IZA, GALA, WOZO, AZWA die inzetten op preventie ten opzichte van medische zorg vergroten de druk op en vraag aan het sociale domein. De omvang hiervan is moeilijk in te schatten. Aan de akkoorden zijn vooralsnog tijdelijke middelen gekoppeld in de vorm van specifieke uitkeringen (SPUKs). Dit geeft onzekerheid over de borging van de transformaties in de zorg die worden beoogd met deze akkoorden.	Bij de uitwerking van deze akkoorden in transformatieplannen worden aannames gemaakt op effect op sociaal domein, en deze worden ook gemonitord. In de onderhandeling over het AZWA (Aanvullend Zorg Welzijns Akkoord) is dit risico meegenomen.
Er blijven financiële onzekerheden. Het Landelijk houdbaarheidsonderzoek Wmo is nog niet afgerond. Daarnaast is het traject dat moet leiden tot een inkomensafhankelijke eigen bijdrage Wmo nog niet afgerond. De Tweede Kamer heeft momenteel het wetsvoorstel in behandeling en invoering is voorzien op 1 januari 2027, mits het wetsvoorstel wordt aangenomen door de Staten-Generaal. Met het controversieel verklaren van de behandeling van dit wetsvoorstel, loopt de invoering van de inkomensafhankelijke eigen bijdrage waarschijnlijk alsnog vertraging op. Ook wordt er gewerkt aan een wijziging in de financiële verhoudingswet, die mogelijk andere financiering van de Wmo tot gevolg heeft. Ten slotte blijft ook de invoering van de Wet woonplaatsbeginsel en de daarmee samenhangende financiële doordecentralisatie en het objectieve verdeelmodel van Beschermd Wonen onzeker.	Onder meer in VNG en G4 verband zijn we nauw betrokken bij het landelijk traject Houdbaarheidsonderzoek Wmo en de gesprekken die in dat kader worden gevoerd over de toekomst van de Wmo. Ook zijn we nauw betrokken bij de gesprekken over de nieuwe financieringsmodellen.

De financiële risico’s zijn in een totaaltabel terug te vinden in de paragraaf Weerstandsvermogen en de risico’s met betrekking tot de Verbonden partijen zijn opgenomen in de paragraaf Verbonden partijen.