Passende 24 uurs zorg en verblijf

Inwoners in de U16 regio wonen zoveel mogelijk zelfstandig en krijgen aanvullend op wat er in de sociale basis en de basiszorg kan worden geboden passende ondersteuning in de eigen leefomgeving. Als dit (tijdelijk) niet mogelijk is, heeft de U16-regio passende opvang- en verblijfsvoorzieningen.

Beleidskader

Deze doelstelling komt voort uit onderstaande beleidsdocumenten:

Effectindicatoren

Bereik

Het aantal inwoners dat gebruik maakt van een centrumgemeentevoorziening neemt toe. Op basis van de cijfers van het eerste tertaal van 2025 verwachten we dat deze beweging doorzet. Er zijn steeds meer mensen die gebruik maken van de maatschappelijke opvang. Deze beweging is niet in lijn met de beleidsnota Utrecht onder dak waarbij we er naar streven dat elke inwoner zo snel mogelijk een woning heeft. We zien echter ook een toename van beschermd thuis en beschermd wonen, dit is wel in lijn met de gewenste beweging en onze inzet op zo snel mogelijk een huis en zoveel mogelijk ondersteuning binnen de eigen woonomgeving.  
Hoe dit zich in de toekomst ontwikkelt, wordt naast de inzet vanuit deze programmadoelstelling ook voor een belangrijk deel bepaald door de mate waarin het lukt om de grondoorzaken aan te pakken zoals woningnood, en andere ontwikkelingen zoals bijvoorbeeld die op de arbeidsmarkt (zie paragraaf risico’s).  
Beschikbaarheid 

De wachttijden voor centrumgemeentetaken zijn de afgelopen jaren toegenomen. Passend bij de beweging naar Beschermd thuis is er in de periode t/m 2023 uitgebreid op dezelfde zorgvorm (van 2017 met 930 cliënten bereik, naar in 2020 1056 cliënten, en in 2023 1164 cliënten). Het beeld is dat in 2024 de wachttijd hierdoor incidenteel lager was. In het eerste kwartaal van 2025 zien we de wachttijd en het aantal wachtenden echter weer oplopen waardoor we voor 2025 een langere wachttijd verwachten. In 2026 hopen we een daling te kunnen realiseren in lijn met de ambitie om inwoners zo snel mogelijk in hun eigen omgeving hulp te bieden.  
Voor beschermd verblijf en beschermd wonen bovenregionaal zien we de wachttijd ook weer oplopen. Bij Beschermd Verblijf zien we met name steeds meer jongeren die wachten. Woonproblematiek, naast zorginhoudelijke redenen, speelt hierbij een grote rol. Voor Beschermd Wonen bovenregionaal hopen we in 2026 weer een daling te kunnen realiseren. Voor Beschermd verblijf hopen we de wachttijd stabiel te houden ondanks de toegenomen vraag.  
Voor stadsteam Backup en de maatschappelijke opvang hebben we geen wachttijden. We zien nu wel voor het eerst in 2025 dat dit voor maatschappelijke opvang onder druk komt ondanks de realisatie van extra opvangplekken.
Ook hier zijn we echter afhankelijk van de mate waarin het lukt om de grondoorzaken, zoals het woningtekort, aan te pakken (zie paragraaf risico’s).  
Kwaliteit
Ook bij de partijen die beschermde woonvormen bieden zetten we grotendeels de lijn van voorgaande jaren door. Zie voor een uitgebreidere toelichting de doelstelling laagdrempelige basiszorg.
In aanvulling hierop hebben wij rondom de beschermde woonvormen regelmatig contact met de belangenbehartigers Maatschappelijk Opvang en Beschermd wonen. Zij geven ons gevraagd en ongevraagd advies en geven signalen door over de ervaren kwaliteit van de ondersteuning en waar we deze kunnen verbeteren.

Activiteiten

Om onze doelstelling te bereiken, gaan wij het volgende doen:

Nieuwe activiteiten in het begrotingsjaar

• We nemen als U16 gemeenten deel aan de ETHOS-telling 2026, waarbij alle dak- en thuisloze mensen in één dag geteld worden (gereed Q4 2026).
• We bedden de checklist voor rechten van dakloze EU- migranten in de reguliere aanpak in, waarmee een deel van deze groep aanspraak kan maken op bestaande voorzieningen (gereed Q4 2026).
• We geven opvolging aan de uitkomsten van de evaluatie van de basiszorg voor dakloze mensen en bereiden ons voor op een nieuwe contractering/subsidiëringsperiode (gereed Q4 2026)
• We bereiden de pilot voor die in 2027 start als onderdeel van de inkoop Wijkgerichte Wmo. Hiermee brengen we in beeld in welke omvang en op welke manier de inwoners met een ondersteuningsbehoefte inclusief 24/7 beschik- en bereikbaarheid door de wijkteams geholpen kunnen worden vanaf 2029 (gereed Q4 2028).

Activiteiten die we niet meer doen
Niet van toepassing

Activiteiten die we blijven doen en/of anders gaan doen

• We geven uitvoering aan de afspraken die zijn gemaakt in het kader van de verlenging van de overeenkomsten voor aanvullende zorg 2025-2026.

• We geven uitvoering aan de beleidsnota Utrecht Onderdak .
• We geven uitvoering aan de Regionale Aanpak Dakloosheid U16 “Staat als een (t)huis 2024-2030 .

• We geven uitvoering aan het Regioplan beschermd wonen 2023-2028 .
• We blijven met de regio in gesprek over de huisvesting van mensen die uitstromen uit maatschappelijke opvang en beschermd wonen. De gemaakte afspraken zullen we blijven monitoren en bijsturen indien nodig.
• We blijven de herstelacademie Enik door ontwikkelen, inclusief de uitbreiding in ZOU en West
• We geven uitvoering aan het actieprogramma samen eropaf , o.a. gericht op inwoners met samenloop van problemen en (potentieel) veiligheidsrisico.  
• We blijven ons inzetten op het realiseren van prikkelarme opvang
• We blijven het Centrum Seksueel geweld versterken in verband met de Wet Seksuele Misdrijven uit 2024, ook in samenwerking met de aanpak straatintimidatie.
• Proeftuin kind-en gezinsbescherming: zie doelstelling ‘veilig opgroeien’ in programma Kansrijk opgroeien’

Financiën Passende 24 uurs zorg en verblijf

In 2025 waren er middelen uit voorgaande jaren beschikbaar via de algemene dekkingsreserve voor Aanpak van dakloosheid en beschermd wonen. Deze zijn in 2025 aan de reserve onttrokken.

Beïnvloedbaarheid

De grafiek hieronder laat zien welk percentage van de lasten van deze doelstelling beïnvloedbaar is.

Onder deze doelstelling vallen de wettelijke taken Beschermd wonen, Maatschappelijke opvang en Geweld in afhankelijkheidssituaties. We voeren deze taken als centrumgemeente uit namens de 16 Utrechtse gemeenten (U16). Het betreft ondersteuning, opvang en begeleiding van mensen die niet meer zelfstandig kunnen wonen, dakloos zijn of slachtoffer zijn van huiselijk geweld.
Voor deze taken zijn we met aanbieders contracten aangegaan tot en met 2028.
Over de inzet van de middelen zijn afspraken gemaakt met de regiogemeenten.