Aantrekkelijke, groene leefomgeving en erfgoed | Risico's

Risico's

Strategische programmarisico’s	Maatregel
Verdichting en meer warme dagen door klimaatverandering hebben een intensiever recreatief gebruik van de openbare ruimte tot gevolg. Dit leidt tot snellere slijtage en er blijft meer afval achter. Extremer weer door klimaatverandering leidt ook vaker tot overlast en schade, zoals droogteschade aan wegen en meer ziektes en sterfte van planten en bomen. Dieren kunnen last ondervinden van verdichting en extremer weer, waardoor er meer hulpbehoevende dieren in de stad zijn.	De openbare ruimte in gelijke tred uitbreiden met het aantal woningen, met name de hoeveelheid groene, recreatieve ruimte. Klimaatadaptief maken van de openbare ruimte zodat deze beter bestand is tegen droogte, extreme buien en hitte conform doelstellingen Visie Klimaatadaptatie Utrecht. We ontwerpen natuurinclusief en zetten in op goede en snelle hulpverlening voor dieren.
Door de stapeling van ambities zoals klimaatadaptatie, vergroening, een goed toegankelijke en beweegvriendelijke openbare ruimte en het aardgasvrij maken van de stad met een beperkte boven- en ondergrondse openbare ruimte, zetten we in op de aanpak: in één keer goed. Dit, en de onbekendheid met beperkingen in de ondergrond, kan leiden tot weerstand bij bewoners, langere doorlooptijd van projecten en meer risico’s tijdens de uitvoering.	Opstellen van integrale beleidsnota's met een afwegingskader integrale stedelijke programmering voor de vernieuwing. van de openbare ruimte. Vóór de start van integrale projecten met alle initiatiefnemers heldere uitgangspunten vaststellen. En vaststellen welke ambities leidend zijn, bij voorkeur al op gebiedsniveau. Toepassen van standaardmethode voor projectmanagement en -beheersing, inclusief risicomanagement. Bekendheid met ondergrond genereren bij initiatiefnemers, onder andere via gebiedsteams, op basis van de Beleidsnota Ondergrond 2025-2035. We passen de methode uit het kompas van de Beleidsnota Samen stad maken toe die past bij de opgave die we te doen hebben.
De vele ontwikkel- en beheerprojecten in de stad kunnen leiden tot overlast en weerstand bij bewoners en ondernemers. Bovendien kan vertraging van het ene project leiden tot vertraging bij andere projecten. Dat kan de overlast versterken en leiden tot minder draagvlak bij inwoners en ondernemers.	Door integraal stedelijk te programmeren kunnen we projecten bundelen of juist spreiden om overlast beperkt te houden. Goede afstemming met inwoners en ondernemers in lijn met de Beleidsnota Samen stad maken.
De krappe arbeidsmarkt, beperkte beschikbaarheid van materialen en prijsstijgingen beperken onze uitvoeringskracht. Hierdoor kunnen we projecten mogelijk niet (tijdig) uitvoeren of leveren we niet de afgesproken kwaliteit bij dagelijks onderhoud en beheer.	Via de actualisaties van de meerjarenramingen stellen we planning zo nodig bij. Maatregelen om de uitvoeringscapaciteit te vergroting zoals benoemd in het MJIP 2026-2025. Binnen erfgoed temporiseren en uitstellen van bepaalde werkzaamheden door gebrek aan capaciteit, zoals genoemd in Actieagenda (2022).
Uitvoering van projecten van het programma Wervengebied is complex door de vele stakeholders, de lange doorlooptijd van het programma en de nauwe samenhang tussen kelders, muren, bruggen, straten en gevels. Van tevoren is niet altijd duidelijk wat de conditie van muren en kelders is. Er zijn soms onduidelijke eigendomsverhoudingen en verantwoordelijkheden van beheerders. Projecten en samenwerking kunnen hierdoor stagneren en er kunnen juridische conflicten ontstaan. Het vertrouwen in de gemeente raakt dan beschadigd.	Samenhangend en gezamenlijk herstellen en behouden van het wervengebied. Daarbij werken we met Integrale Projectteams (IPM teams). Het programma valt onder de Regeling risicovolle projecten met bij bijbehorende zwaardere projectbeheersing. Invulling geven aan burenplicht en de maatschappelijke zorgplicht: we hebben samen met keldereigenaren een regeling voor kelderherstel ontwikkeld met heldere afspraken over het opdrachtgeverschap voor het herstel van kelders en de kostenverdeling. Vooraf de conditie van muren en kelders onderzoeken en ervaringen van eerder uitgevoerde projecten gebruiken.
Installaties en systemen voor het functioneren en beheren van de openbare ruimte lopen in toenemende mate het risico om doelwit te worden van cybercriminaliteit.	We implementeren in de komen jaren de aanpak van de weerbaarheid van installaties en systemen in kritische bedrijfsprocessen tegen cybercriminaliteit. Zie hiervoor spoor 4 in de bijlage van de Raadsbrief Stand van zaken Digitale stad 2024.
De ruimte in de ondergrond is onvoldoende om alle ruimtelijke ambities te faciliteren. De druk is zo groot dat de balans in de ondergrond verstoord raakt en we niet kunnen voldoen aan de (maatschappelijke) doelen van de Omgevingswet. Dit kan gevolgen hebben voor de kwaliteit van bodem en grondwater. De kwaliteit van het drinkwater komt bijvoorbeeld in gevaar als bodem- en grondwaterverontreinigingen onvoldoende beheerst en gesaneerd worden of als het 2e watervoerend pakket niet veilig of niet verantwoord wordt gebruikt.	Strakkere regie op de ondergrond en onderzoek naar en inzet van innovatieve oplossingen om optimaal gebruik te maken van de ruimte in de ondergrond. We voeren waar mogelijk de Beleidsnota Ondergrond 2025-2035 uit, waarbij we participeren en adviseren in gebiedsteams, zodat in een vroeg stadium, laagdrempelig de uitdagingen van de ondergrond in relatie tot gebiedsontwikkeling duidelijk worden.
Onvoldoende Europese regelgeving op het gebied van milieu heeft als gevolg dat we onze doelen onvoldoende kunnen afdwingen en daarmee realiseren.	Lobby (via de Rijksoverheid) naar de EU, innovaties stimuleren, start-ups binnenhalen, vanuit gemeentelijk beleid maatregelen nemen.
Doordat een groot deel van de luchtverontreiniging van buiten Utrecht komt, en we hier geen directe invloed op hebben, bestaat de kans op stagneren van de verbetering van de luchtkwaliteit, met gevolgen voor de gezondheid van inwoners, ondernemers en bezoekers en mogelijk ook op niet voldoen aan de wettelijke verplichting voor de aangescherpte EU grenswaarden.	Lobby naar het Rijk (via het Schone Lucht Akkoord) en de EU voor een gezamenlijke aanpak. Lokale luchtmaatregelen intensiveren zodat we het door ons beïnvloedbare deel maximaal aanpakken.
De grotere afhankelijkheid en toename van energiegebruik en de kans dat de netcongestie verder vergroot kan zorgen voor stroomuitval, onvoldoende elektriciteit voor de bedrijfsvoering en stagnatie van de realisatie van laadpalen.	Stimuleren van bi-directioneel laden. Analyseren en uitvoeren van maatregelen om de continuïteit van de bedrijfsvoering te waarborgen, zie de raadsbrief.
De gemeente en VUMO verschillen van inzicht in wat redelijke voorwaarden zijn voor de verkoop van de grond voor het realiseren van een Islamitische begraafplaats. De provincie heeft hierover een uitspraak gedaan maar VUMO heeft hier een bezwaar tegen aangetekend. Dit kan tot verdere vertraging leiden.	Wij conformeren ons aan de uitspraak van de provincie en bereiden de overdracht van de grond zoveel mogelijk voor zoals door het bouwrijp maken van de grond. Daarbij blijven we in gesprek met VUMO over de realisatie.

De financiële risico’s zijn in een totaaltabel terug te vinden in de paragraaf Weerstandsvermogen en de risico’s met betrekking tot de Verbonden partijen zijn opgenomen in de paragraaf Verbonden partijen.