Stedelijke omgeving

Diverse en veilige stedelijke omgeving draagt bij aan de randvoorwaarden voor een prettig en gezond leven.

Beleidskader

Deze doelstelling komt voort uit onderstaande beleidsdocumenten:

Effectindicatoren

We gebruiken de volgende indicatoren om te meten waar we staan. Toelichting op de indicatoren kunt u terugvinden in de webversie van de programmabegroting 2026 .

Uitgebreidere informatie over de externe indicator die betrekking heeft op deze doelstelling is te vinden in de Utrecht Monitor .

Activiteiten

Om onze doelstelling te bereiken, gaan wij het volgende doen:

Nieuwe activiteiten in het begrotingsjaar

• We maken in 2026 verschillende ontwikkelingen mogelijk via nota’s van uitgangspunten en omgevingsplannen en er worden diverse tenders voorbereid.
• We gaan aan de slag met verschillende openbare ruimte projecten, bijvoorbeeld integrale herinrichting van Neckardreef Noord en Transwijk (voortvloeiend uit de ambities uit de Omgevingsvisie Kanaleneiland en Transwijk)
• Opstarten aanbesteding voor trappen van Moreelsebrug voor de bouw door ProRail in opdracht van de gemeente.

Activiteiten die we niet meer doen

• In lijn met de hervormingen en bezuinigingen uit de voorjaarsnota zetten we in op het prioriteren in planvorming in gebiedsontwikkeling, op een basis niveau contractbeheer Grondzaken, Investeren & Exploiteren en het herprioritering van de strategische capaciteit.

Activiteiten die we blijven doen en/of anders gaan doen
Gebiedsontwikkeling

• We werken verder aan de lopende projecten in het Meerjaren Perspectief Ruimte (MPR).
• We zetten in op de Utrechtse Aanpak om de woningbouw op gang te houden en nemen gericht maatregelen om woningbouwprojecten doorgang te laten vinden.
• We blijven complexe bouwprojecten versnellen door de implementatie van het Utrechts planproces Gebiedsontwikkeling.
• We werken verder aan de besluitvorming voor de MIRT-verkenning OV en Wonen en MIRT-onderzoek A12-zone en Rijnenburg.
•    We werken aan de knooppuntontwikkeling Lunetten-Koningsweg (2026) 
• We werken verder aan de ontwikkeling van verschillende gebiedsontwikkelingen, zoals de Merwedekanaalzone, Cartesiusdriehoek, Beurskwartier en Lombokplein.
• Wij werken verder aan de ontwikkeling van Leidsche Rijn in Leeuwesteyn, Leidsche Rijn Centrum, Het Zand, Rijnvliet, Haarrijn en Terwijde.
• We gaan door met de integrale herinrichtingen in de openbare ruimte die afgelopen jaren zijn opgestart, bijvoorbeeld in Kanaleneiland, Zuidpoort en Janskerkhof.
• We werken verder aan de ontwikkeling van bedrijvigheid zoals het circulaire bedrijvenpark Strijkviertel, in 2026 starten we hier met de eerste tender.
• We werken verder aan de ontwikkeling van voorzieningen zoals de gefaseerde uitbreiding van sportmogelijkheden bij Sportpark Nieuw-Welgelegen.
• We vervolgen onze samenwerking met de Universiteit Utrecht (UU) om invulling te geven aan de vastgestelde omgevingsvisie USP (2026).  
• Begin 2026 wordt de aanbesteding voor de mobiliteitshub afgerond en kan worden gestart met uitwerking voorlopig ontwerp.

Omgevingswet:

• De invoering van de Omgevingswet heeft op 1 januari 2024 plaatsgevonden. We bevinden ons in een transitieperiode, waarin nog inzet nodig is om de instrumenten en doelen van de Omgevingswet vorm te geven. Voor 2032 zullen bijvoorbeeld alle “oude” bestemmingsplannen in het tijdelijk omgevingsplan omgezet worden naar het definitieve omgevingsplan. Voor 2027 moet de Utrechtse omgevingsvisie in lijn zijn met de eisen van de wet.    

Erfpachtbeheer, Conversie en bestemmingswijzigingen en Uitgifte Gemeentelijke Eigendommen:

• Bij lopende erfpachtcontracten waarvan de canon niet eeuwigdurend is afgekocht wordt de periodieke vergoeding voor het gebruik van de canon in rekening gebracht en periodiek herzien. Daarnaast wordt bij alle erfpachtcontracten, op het moment dat sprake is van een wijziging van het gebruik, beoordeeld of er sprake is van een economische meerwaarde en wordt deze meerwaarde (indien van toepassing) in rekening gebracht.
• Bij het einde van het 50 jarige tijdvak van de Algemene Bepalingen 1974 (AB74) worden de gewijzigde Algemene Bepalingen ter besluitvorming aangeboden inclusief de methode om de gewijzigde grondwaarde en canon vast te stellen.

Financiën Stedelijke omgeving

Beïnvloedbaarheid

De grafiek hieronder laat zien welk percentage van de lasten van deze doelstelling beïnvloedbaar is.

Binnen deze doelstelling is slechts een beperkt deel van de lasten beïnvloedbaar:

- Ruimtelijke ontwikkelingsprojecten die bijdragen aan het realiseren van de ruimtelijke ambities uit de RSU 2040: In het coalitieakkoord zijn deze projecten onderdeel van het investeringspakket Groei in Balans. Het betreft lopende projecten die beïnvloedbaar zijn, maar bij beëindiging zal wel sprake zijn van kapitaalvernietiging.

- Het aanjagen en faciliteren van gebiedsontwikkelingen/versnelling van woningbouw: Hierbij gaat het om bijvoorbeeld kosten voor het opstellen van ontwikkelstrategieën en (omgevings-)visies, loonkosten en (op de initiatiefnemer verhaalbare) plankosten voor anterieure overeenkomsten.  Strategie en ruimte brede kosten: Dit budget is o.a. bedoeld voor een (stevigere) stedelijke sturing (een van de speerpunten van het coalitieakkoord). Voor kosten die niet aan één opgave zijn toe te rekenen. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om de (personele) kosten van het Development Network Utrecht: het professionele vastgoednetwerk van marktpartijen en gemeente, dat zich inzet voor een duurzame (waarde)ontwikkeling van de stad.  Voor het overige deel van de lasten binnen deze programmadoelstelling geldt dat het onderdelen van geopende grondexploitaties zijn met lasten en baten die netto voor een niet beïnvloedbare ruimte zorgen. Dit geldt ook voor werkzaamheden aan erfpacht, die gedekt worden uit baten.

- Voor het overige deel van de lasten binnen deze programmadoelstelling geldt dat het onderdelen van geopende grondexploitaties zijn met lasten en baten die netto voor een niet beïnvloedbare ruimte zorgen. Dit geldt ook voor werkzaamheden aan erfpacht, die gedekt worden uit baten.