Ontwikkelingen en actualiteiten
De huidige nota verbonden partijen uit 2015 wordt in 2025 geactualiseerd. Het doel is onder meer om in de geactualiseerde nota meer handvatten te bieden, zoals een handreiking voor het maken van een beleidsmatige afweging en kaders voor het oprichten van een verbonden partij. Daarnaast wordt ingezet op het verder professionaliseren van de governance (sturing, beheer en toezicht) met betrekking tot de verbonden partijen, zoals aandacht voor de rollen van opdrachtgever en eigenaar, een risicogerichte aanpak en informatievoorziening richting de Raad.
Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste inhoudelijke ontwikkelingen en actualiteiten uit de individuele overzichten (in Lijst van verbonden partijen) van de diverse verbonden partijen.
Gemeenschappelijke regelingen
Afvalverwerking Utrecht (AVU);
De geopolitieke ontwikkelingen en de economische ontwikkelingen van de afgelopen jaren zorgen voor oplopende loonkosten in de afvalbranche en hoge energietarieven. Daarnaast leidt het ook tot stagnatie van de afzet van gerecyclede grondstoffen. Gevolg is hogere verwerkingstarieven voor afvalstoffen en lagere opbrengsten voor gerecyclede grondstoffen.
Belastingsamenwerking gemeenten en hoogheemraadschap Utrecht (BghU);
Afgelopen jaar heeft BghU een verbetertraject afgerond. Het verbetertraject had als doel de reguliere dienstverlening te verbeteren en achterstanden in te lopen. De dienstverlening is verbeterd en de achterstanden zijn ingelopen. In 2026 is het streven om de beoordeling vanuit de Waarderingskamer te verbeteren van twee sterren naar drie sterren.
Het Utrechts Archief (HUA);
In 2025 is de nieuwe meerjarenbeleidsperiode van HUA van start gegaan. De speerpunten en programma’s richten zich op het verwerven, ontsluiten en benutten van de digitale en papieren archieven t.b.v. onderzoek, dienstverlening en cultuureducatie.
Op 1 januari 2027 wordt de nieuwe Archiefwet volgens de huidige planning van kracht. Vanaf dan is het Rijk niet langer bestuurlijk betrokken in de Regionaal Historische Centra in Nederland, waarvan HUA deel uitmaakt. De papieren Rijkscollectie blijft bij HUA, evenals de financiering door de Rijksoverheid via een SPUK-regeling (Specifieke Uitkering). De Uittreding van het Rijk uit de gemeenschappelijke regeling (GR) wordt ambtelijk voorbereid voor bestuurlijke besluitvorming door een werkgroep met waarin de gemeente Utrecht, Provincie Utrecht, het Rijk en HUA zijn vertegenwoordigd.
Tevens is een werkgroep onder leiding van de gemeente Utrecht aan het werk om een nieuwe GR op te stellen met 2 partijen: de Gemeente Utrecht en de Provincie Utrecht. Deze aangepaste GR wordt naar verwachting in 2026 aangeboden aan de raad.
Recreatieschap Stichtse Groenlanden;
Eind 2025 wordt de Toekomstvisie Stichtse Groenlanden (SGL) Staatsbosbeheer (SBB) 2040 en de daarbij behorende gebiedspaspoorten definitief vastgesteld. In 2026 starten SGL en SBB met de doorvertaling van de Toekomstvisie naar het 4 Jaren Uitvoeringsplan. Tevens wordt begonnen met het herijken van de verschillende ontwikkelplannen, waarmee de Ontwikkel-agenda voor de komende jaren inzichtelijk gemaakt kan worden. Daarnaast wordt er door middel van het in 2025 geïmplementeerde Terrein Beheer Model gewerkt aan duurzaam beheer van de terreinen. Om binnen de begroting SGL te werken wordt ook in 2026 bepaald op welke wijze dit mogelijk is en op welke onderhoudskosten bezuinigd kan worden.
Regionale Uitvoeringsdienst (RUD);
In de Provincie Utrecht zijn 2 omgevingsdiensten actief, zijnde Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) en Omgevingsdienst regio Utrecht (ODRU). Vanwege kennisborging, efficiency en om te kunnen voldoen aan de robuustheidscriteria zoals die vanuit het ministerie zijn voorgelegd zal er gefuseerd worden tot één omgevingsdienst. Het voornemen is dat de RUD per 1 januari 2026 fuseert met de ODRU tot de nieuwe Omgevingsdienst Utrecht (ODU) waarbij de dienstverlening de gehele provincie zal beslaan. Deze fusie wordt in 2025 voorbereid.
Vennootschappen en coöperaties
Coöperatie Wigo4it U.A.;
In de periode tot en met 2023 is Wigo4it afgebouwd tot een zogenaamde fit-for-purpose-organisatie voor de applicatie Socrates voor de inkomensvoorziening. De begroting is afgebouwd tot het niveau van de meerjarenbegroting. Begin 2025 is de reserve Reorganisatie en Transitie vrijgevallen ten gunste van het resultaat. Hierdoor is de contributie voor 2025 verlaagd. In de periode van de afbouw en daarna bestaat het risico van vertraging bij zowel Wigo4it als bij de gemeente Utrecht. Dit risico heeft zich in 2025 voorgedaan. De overgang naar de opvolger van de applicatie RMW is uitgesteld tot oktober 2025, waarbij ook de applicatie Galo wordt uitgefaseerd. Daarnaast zet de G4 in 2026 in op harmonisatie en standaardisatie van inkomensdienstverlening.
N.V. Vitens;
Het financiële kader waarbinnen alle landelijke waterbedrijven opereren is de WACC. Dit is een methodiek die borgt dat waterbedrijven geen overwinsten maken. In november 2025 wordt de nieuwe WACC voor de periode tot en met 2028 vastgesteld. De WACC heeft ook invloed op de watertarieven. Mede als gevolg van de watertransitie voorziet Vitens de komende jaren een sterke toename van haar investeringsniveau. Daarvoor moet Vitens geld lenen. De geldende WACC-regulering belemmert Vitens om voldoende eigen vermogen op te bouwen. Dat eigen vermogen is nodig om voldoende externe financiering aan te kunnen trekken. Daarmee bestaat de kans dat Vitens in de toekomst aan de aandeelhouders vraagt om aandelenkapitaal bij te storten. Omdat het eigen vermogen onder het minimumniveau ligt dat Vitens in haar financiële continuïteitsbeleid heeft bepaald, keert zij al enige jaren geen dividend uit. De verwachting is dat dit voorlopig zo zal blijven.
UW Holding B.V.;
De gemeente (als aandeelhouder) en de raad van commissarissen hebben eind 2023 besloten om UW Holding onder verscherpt toezicht te plaatsen (raadsbrief 23 december 2023). Daarnaast heeft UW de opdracht gekregen een realistisch herstelplan voor de toekomst te maken om de doelstellingen uit het Ondernemingsplan 2023-2026 en de transitie naar een sociaal ontwikkelbedrijf te realiseren. UW heeft hierin ondersteuning gekregen van de Galan Groep (zie raadsbrief 3 juni 2024). In het herstelplan is een delivery agenda opgenomen. Deze bevat de onderwerpen en sturing om op de korte termijn in control te komen en prestaties te realiseren. De voortgang op de delivery agenda wordt maandelijks door de gemeente gemonitord. Op 7 mei 2025 is aan de raad een brief gestuurd over de toekomstscenario's voor UW Holding. Invlechting van UW Holding bij WenI wordt daarbij als stip op de horizon genoemd. Een businesscase met de verdere uitwerking hiervan wordt aan het eind van 2025 opgeleverd en op basis daarvan zal een voorstel voor een definitieve keuze worden aangeboden bij de raad.
Regionale Ontwikkelingsmaatschappij (ROM) regio Utrecht;
De ROM stelt beleidsdoelen in lijn met haar Meerjarenstrategie 2023-2026 en de Regionale Economische Agenda 2020-2027. Binnen de kerntaken op het gebied van innoveren, investeren en internationaliseren is er specifieke focus bij de ROM op de kleinere, innovatieve bedrijven die nu nog ontbreken in de waardeketens en het verder uitbouwen van de regionale ecosystemen. Hierdoor worden missende schakels toegevoegd die het bestaande bedrijfsleven versterken en die innovatieve oplossingen bieden voor maatschappelijke opgaven. In 2026 werken de ROM en aandeelhouders aan de nieuwe Meerjarenstrategie. Onderdeel hiervan is ook het meerjarige financiële perspectief. De huidige ROM bestuursovereenkomst is t/m eind 2025 verlengd en dient per 2026 vernieuwd te worden.
WKO Merwede B.V.;
In 2026 wordt het WKO-grid in Merwede aangelegd, inclusief bronnen en TEO-installatie, en wordt gestart met de realisatie van de eerste centrales in de bouwblokken. Dit alles zodat het in 2027 gereed is voor de warmtelevering aan de woningen. WKO Merwede BV ziet toe op de uitvoering van het werk door Essent, en spant zich verder in voor het uitrollen van de netcongestieaanpak in Merwede.
Mobiliteitsbedrijf Merwede B.V.;
In 2025 wordt toegewerkt naar de contractering van een leverancier voor parkeermanagementsystemen in de parkeergarages, wordt een marktconsultatie georganiseerd voor logistieke dienstverleners, worden de parkeerproducten voor bewoners gespecificeerd en worden huurovereenkomsten gesloten voor de verschillende garages in Merwede.
Stichtingen en verenigingen
Vereniging Parkmanagement Papendorp;
Het huidig contract met de vereniging loopt tot 31-12-2025. Er wordt in 2025 een traject gestart die moet leiden tot de aanbesteding voor een nieuw contract. In januari 2026 komt er een nieuwe partij voor de komende jaren.
Vereniging Parkmanagement De Wetering - Haarrijn;
Het contract voor parkmanagement met deze vereniging is in mei 2025 met een jaar verlengd conform de voorwaarden uit het vorige contract.
VvE Gebiedsvereniging Merwede;
De oprichting van deze gebiedsvereniging is voorzien einde 2025.
De overige verbonden partijen uit de onderstaande lijst hebben geen actualiteiten te melden.