Volksgezondheid

Het percentage Utrechters met een goed ervaren gezondheid neemt toe .

Beleidskader

Deze doelstelling komt voort uit onderstaande beleidsdocumenten:

Effectindicatoren

We gebruiken de volgende indicatoren om te meten waar we staan. Toelichting op de indicatoren kunt u terugvinden in de webversie van de programmabegroting 2026 .

Aanvullende informatie over effectindicator   % jongeren (klas 2 en 4) met een goed ervaren gezondheid:
de streefwaarde voor 2025 is verschoven naar 2026, omdat de afname van dit onderzoek is verschoven.

Activiteiten

Om onze doelstelling te bereiken, gaan wij het volgende doen:

Nieuwe activiteiten in het begrotingsjaar

• Met de aanvullende Rijksmiddelen zetten we extra in op het verhogen van de vaccinatiegraad door middel van een wijkgerichte en fijnmazige aanpak. Zie raadsbrief Vaccinatiegraad trend 2020-2024 en aanzet actieplan verhogen vaccinatiegraad

• In 2026 zetten we in op het bevorderen van een gezonde digitale balans bij kinderen, jongeren en jongvolwassenen. Zie ook het uitvoeringsprogramma samen preventief werken aan mentale gezondheid .
• We bestendigen de vernieuwde gezonde schoolaanpak en onderzoeken uitgebreidere ondersteuningsmogelijkheden.

Activiteiten die we niet meer doen

• We verminderen verschillende activiteiten voor verslavingspreventie zoals de inzet van preventiemedewerkers en het aantal individuele interventies. We stoppen met publiekscampagnes zoals ‘Ik Pas’ en het uitdelen van folders. In deze raadsbrief leest u het effect van de bezuinigingen op preventie.
• We verminderen de inzet op gezondheidsadvies en – beleid en gezondheidsonderzoek.

Activiteiten die we blijven doen en/of anders gaan doen

• We leveren hoogwaardige Jeugdgezondheidszorg (JGZ), ook voor nieuwkomers, en zorgen voor een goede uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma (RVP).
• Wij werken als Inspectie Kinderopvang aan verantwoorde en kwalitatief goede kinderopvang zodat kinderen de ruimte krijgen om zich gezond te ontwikkelen. Dit doen we door jaarlijks toezicht te houden op de kwaliteitseisen van de Wet kinderopvang bij alle kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang en gastouderbureaus in onze stad. Geregistreerde gastouders inspecteren we steekproefsgewijs, waarbij we jaarlijks meer dan 50% bezoeken.
• We continueren en bestendigen onze medische straatzorg door duurzame inrichting van DomZorg. We werken outreachend en bieden zorg, hulp- en dienstverlening voor dak- en thuislozen, inwoners met overvolle of sterk vervuilde huishoudens
• We bieden hulp- en dienstverlening aan sekswerkers die in Utrecht wonen en/of werken. Uitstapprogramma's zijn hier onderdeel van. Daarnaast continueren we de  modernisering van het Sekswerkbeleid, waaronder het verder uitwerken van een kleinschalige locatie voor sekswerk aan Het Paardenveld.
• De GGDregioUtrecht voert een aantal taken uit de Wet publieke gezondheid uit, zoals infectiebestrijding en forensische zorg. De soa-poli inclusief verstrekken PrEP wordt gecontinueerd. De driejarige pilot Transkliniek Utrecht loopt tot en met juni 2026.
• Met Kansrijke Start rusten we professionals in het sociale en medische domein uit met kennis over de eerste 1000 dagen en faciliteren we samenwerking (onder andere via wijknetwerken), zodat (aanstaande) ouders in een kwetsbare situatie tijdig passende hulp en zorg ontvangen. We agenderen en versterken de samenwerking met ouders en oudernetwerken.
• We werken aan gezonde leefgewoonten van onze inwoners op het gebied van voeding, schoollunches, beweging en verslavingspreventie (alcohol, roken, gokken, middelengebruik). En voor moeilijk bereikbare groepen organiseren we gezond- en fitdagen.
• We stimuleren vanuit het uitvoeringsprogramma ‘Vitaal en krachtig ouder worden ’ gezonde leefgewoonten en gezondheidsvaardigheden bij ouderen, met o.a. de Utrechtse ketenaanpak valpreventie , en de programma's Doortrappen en het Sociaal Vitaal in Kleur Plus.
• Met het Uitvoeringsprogramma Samen preventief werken aan mentale gezondheid 2025-2027 verbeteren en versterken we de mentale gezondheid van onze inwoners, met name kinderen, jongeren en jongvolwassenen. Centraal staat het verminderen van maatschappelijke druk, het bevorderen van sociaal emotionele ontwikkeling en het bieden van passende handvatten bij beginnende mentale klachten.
• We adviseren over gezondheid in breed gemeentelijk beleid en uitvoering op de thema’s bestaanszekerheid, sociale kracht, gezonde leefomgeving. Het gaat hierbij ook om het meenemen van gezondheidsaspecten in gemeentelijke inkoop- en subsidietrajecten en bij evenementen. Ook met partners in de stad gaan we in gesprek over gezondheid en hoe we die kunnen versterken. Dit doen we onder andere via Wijkdata Wijkdoen, de Wijkalliantie+, en de HealthHub.
• Met de Volksgezondheidsmonito r Utrecht brengen we de gezondheid van Utrechters continu in beeld. Specifiek in 2026 voeren we de Gezondheidsmonitor onder volwassenen en ouderen uit, net als de Gezondheidsmonitor Jeugd onder middelbare scholieren en publiceren we het Utrechts Gezondheidsprofiel.
• We zetten de minimale betrokkenheid bij de World Health Organization (WHO) voort.

Financiën Volksgezondheid

Beïnvloedbaarheid

De grafiek hieronder laat zien welk percentage van de lasten van deze doelstelling beïnvloedbaar is.

Voor deze doelstelling ligt een deel van de bestedingen vast in een gemeenschappelijke regeling (GGDrU).
Daarnaast ligt een deel van de bestedingen vast doordat ze geoormerkt zijn en bekostigd worden met Rijkssubsidies (m.n. SPUK GALA) of middelen van derden.
Een belangrijk deel van de kosten van Volksgezondheid betreft personele lasten van de Jeugdgezondheidszorg. Deze zijn niet beïnvloedbaar omdat het hier wettelijke taken betreft (Wet publieke gezondheidszorg - WPG).